Νεότερες έρευνες θέλουν Εβραίοι να κατοικούσαν στην Ήπειρο ήδη από τον καιρό της Νικόπολης...
Τροφή γι' αυτό δίνει το γράμμα του Απόστολου Παύλου σε φίλο του, οτι θέλει να ξεχειμωνιάσει στη Νικόπολη. Αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα είναι οτι οι Αυτοκράτορες του Βυζαντίου έφεραν στην Άρτα τους πρώτους Εβραίους προκειμένου να αναπτύξουν το εμπόριο. Τον 12ο αιώνα η Άρτα, σύμφωνα με τον Ισπανό Εβραίο Βενιαμίν εκ Τουδέλης έχει μια σημαντική κοινότητα...
Μέχρι τον 14ο αιώνα ήρθαν Εβραίοι και στα Ιωάννινα. Οταν το Ηπειρώτικο Δεσποτάτο πέρασε στα χέρια του Σέρβου Κράλη Στέφανου Δουσάν, αυτός τους αφαίρεσε αρκετά δικαιώματα και τους κυνήγησε. Οι Δεσπότες Τόκκοι τους ξανάδωσαν τα παλιά δικαιώματα και συνέχισαν να ασχολιούνται με το εμπόριο.
Μέχρι τα μισά του 15ου αιώνα η Ήπειρος, είχε προσχωρήσει, με μερικές εξαιρέσεις, σχεδόν όλη στηνΟθωμανική Αυτοκρατορία. Τον 15ο αιώνα έφτασαν στην Ήπειρο νέα προσφυγικά κύματα Εβραίων από την δυτική Ευρώπη διωκόμενοι από καθολικούς άρχοντες και βασιλιάδες. Παγιδευμένοι μεταξύ των ντόπιων κατοίκων και των Οθωμανικών αρχών έπρεπε να κρατήσουν μια ουδέτερη στάση. Τα επαγγέλματα με τα οποία ασχολήθηκαν ήταν έμποροι υφασμάτων, υαλικών, δερμάτων, κοσμήματα, νερουλάδες κλπ.
Τον 17ο αιώνα στην Άρτα, ήρθαν σε προστριβή με τους ντόπιους έμπορους όσον αφορά την ημέρα διεξαγωγής της εβδομαδιαίας αγοράς, έτσι που αναγκάστηκαν οι οθωμανικές αρχές να την επιβάλουν Πέμπτη, προκειμένου κάθε θρησκευτική κοινότητα να έχει την ημέρα λατρείας.
Στα Ιωάννινα μετά την επανάσταση του επισκόπου Τρίκης Διονυσίου του λεγόμενου Σκυλοσόφου, από φόβο τάχθηκαν ανοιχτά κατά των Χριστιανών κατοίκων. Στην πορεία εκεί που πήγαιναν τα πράγματα να ηρεμήσουν, τα κηρύγματα του πάτερ Κοσμά εναντίον των Εβραίων πυροδότησαν και πάλι την ατμόσφαιρα αλλά δεν φαίνεται να υπήρξαν κάποιες ιδιαίτερες προστριβές.
Οι Εβραϊκές κοινότητες της Ηπείρου από τον 17ο αιώνα και μετά έζησαν σε κάποια αρμονία με τους Έλληνες και τις χριστιανικές κοινότητες γενικά. Υπήρξαν και γάμοι. Μερικές φορές, όχι και τόσο εθελοντικά, αλλά υπήρξαν. Το 1943 οι Γερμανοί συνέλαβαν όλους τους Εβραίους στην Ήπειρο και τους μετέφεραν στο κολαστήριο του Άουσβιτς. Μετρημένοι στα δάχτυλα ήταν αυτοί που επέστρεψαν. Γνωρίζω οτι λίγοι Αρτινοί Εβραίοι που επέστρεψαν έφυγαν για το Ισραήλ.
Εβραίος ραβίνος στα Γιάννενα το 1920
Εβραίοι μπροστά από τη συναγωγή στα Γιάννενα
Εβραϊκός γάμος στα Γιάννενα την περίοδο του μεσοπολέμου
Γερμανοί μαζεύουν Εβραίους στα Γιάννενα προκειμένου να του στείλουν στο Άουσβιτς (φωτό από το Bundesahiv της Γερμανίας)
Οι Εβραίοι των Ιωαννίων επιβιβάζονται στα φορτηγά των ναζί
Η κατεστραμένη εβραϊκή συναγωγή της Άρτας, η λεγόμενη "Γκρέκα". Με την εκτόπιση και των εκφοβισμό των Εβραίων της Ηπείρου, στην κατοχή, τέλειωσε και ένα μέρος της Ηπειρώτικης ιστορίας, το τέλος μια κοινότητας που κράτησε σχεδόν 800 χρόνια.
Αρτινοί Εβραίοι που έζησαν τη φρίκη του Άουσβιτς και έφυγαν για το Ισραήλ. Εδώ σε επίσκεψη στην Άρτα στην δεκαετία του '50.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου